تحلیل جرم حفر چاه های غیرمجاز در حقوق ایران

جرم حفر چاه غیرمجاز، در حقوق ایران از جرایم موضوع بند «ه» قانون توزیع عادلانه آب است. اهمیت حفظ منابع آبهای زیرزمینی در عصر حاضر از یکسو و گسترش بهره برداری غیرمجاز از این منابع در ایران و خطر تبدیل این سرزمین به یک کویر گسترده در اثر استفاده های نادرست از منابع آبی، از سوی دیگر ضرورت پرداختن به موضع حفر چاه غیرمجاز را می نمایاند. شناخت این جرم، نیازمند بررسی ارکان قانونی، مادی و روانی آن است. رکن قانونی جرم شامل بند «ه» قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361 و نیز ماده 690 قانون تعزیرات 1375 است. رکن مادی جرم شامل عناصری چون عمل حفر کردن هر نوع چاه به استثنای چاه های ماده 5 قانون توزیع عادلانه آب توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی است که باید منتج به نتیجه شود و رکن روانی جرم شامل دو عنصر سوء نیت عام و سوء نیت خاص است. بدیهی است که پیشگیری کیفری از این جرم در کنار پیشگیری غیرکیفری موثر خواهد بود و هرگز نمی توان از پیشگیری غیرکیفری و لزوم آن در این امر مغفول ماند.