سیل؛ تهدید یا فرصت...

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای مرکزی به نقل از خبرگزاری صدا و سیما مرکز اراک، فراوانی بارش ها، هم می تواند تهدید باشد و هم فرصت و موجب آبادانی و توسعه همه جانبه اقتصادی شود و در این بین اجرای طرح های آبخیزداری از موثرترین روش های کنترل سیلاب ها و تبدیل این تهدید خطرآفرین به امکانی برای استفاده بهینه از آن برای تولید انرزی و رشد و بالندگی بنیه اقتصادی کشور است.

کنترل و ذخیره آب های حاصل از بارش های سیل آسای فروردین امسال و جلوگیری از هدر رفت آن سبب شد این سیلاب ها که خسارت های گسترده ای را در برخی استان های کشور وارد کرد، در اراک کمترین خسارت را به بار بیاورد که البته در صورت اجرای کامل طرح های آبخیزداری، این میزان به صفر هم خواهد رسید.

ناکامی سیل در استان مرکزی...

اجرای طرح های آبخیزداری در استان مرکزی، سیلاب های بهار امسال را نسبت به دیگر استان های کشور در بروز خسارت های سنگین جانی و مالی به مردم ناکام گذاشته است.

تنها در اجرای یکی از این طرح ها در کلان شهر اراک، سیلاب جاری شده فروردین امسال با وجود حجم زیاد و خروشان بودن، با سرازیر شدن به پایین دست شهر و با جاری شدن در کانال های از پیش ساخته شده در دل شهر با کمترین خسارت به تالاب میقان در 15 کیلومتری اراک هدایت و ضمن خسارت وارد نکردن بر پیکر شهر، 100 میلیون متر مکعب آب را به این تالاب منتقل کرد.

ذخیره 2 میلیارد مترمکعب آب از بارش های امسال...

معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای استان مرکزی می گوید: در سال آبی 97 - 98 میانگین بارندگی در استان 460 میلیمتر بوده که نسبت به مدت مشابه پارسال بیش از دو برابر شده است.

سد الغدیر ساوه با ظرفیت 287 میلیون متر مکعب و سد کمال صالح با ظرفیت 96 میلیون متر مکعب دو سد بزرگ استان مرکزی هستند که اکنون کاملا پر و سرریز شده اند.

قدبیگی می افزاید: افزایش بارندگی های اخیر در استان مرکزی سبب آبگیری 2 میلیارد مترمکعب آب در هزار و 800 سد، آب بند و دایک آبگیری شده است.

این در حالی است که تنها در حوزه آبخیز هزار و 400 هکتاری دره گردو در بالادست کلان شهر اراک که به گفته محمدی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی 16 مورد بند سنگ و سیمان انجام شده با افزایش 2 درصدی بارش های امسال نسبت به میانگین بلند مدت، تا الآن یک و نیم میلیون متر مکعب آب در آن ذخیره شده است.

آبخیزداری سدی محکم و ایمن در مقابل سیل...

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان مرکزی می گوید: بیش از 6 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی در استان مرکزی بر اثر سیل امسال تخریب شده اند.

رضا رضافرح می افزاید: تاکنون هزار و 550 واحد روستایی و شهری استان مرکزی تسهیلات دریافت کرده اند، پروانه ساختمانی آنها صادر و کار ساخت هم آغاز شده است.

حال اینکه در صورت اجرای کامل طرح های آبخیزداری در استان مرکزی و دیگر استان های کشور با مهار سیلاب ها دیگر شاهد وارد شدن خسارت نخواهیم بود و به راحتی می توانیم تهدیدهای طبیعی را به فرصت هایی برای توسعه و آبادانی تبدیل کنیم.

 آبخیزداری مانع از فرسایش خاک...

اجرای طرح های آبخیزداری علاوه بر ایجاد سدی محکم و ایمن در برابر سیل و خسارت های جانی و مالی ناشی از آن برای مردم مانع بزرگی در مقابل فرسایش خاک محسوب می شود.

بارش های سیل آسا در استان مرکزی سالانه سبب فرسایش 36 میلیون تن خاک می شود.
 مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی می گوید: فرسایش خاک سبب می شود حجم زیادی از رسوبات وارد آب شده و خاک را تخریب می کند.

 دقیقا شبیه تصاویری که همه ما پس از سیلاب در شهرها از طریق رسانه ها و فضای مجازی دیدیم، همان ماشین هایی که در رسوبات سیل گیر کرده بودند.

حال در کنار کنترل سیلاب ها و جلوگیری از فرسایش خاک، اجرای هر هکتار طرح آبخیزداری سبب جذب هزار و 500 مترمکعب مایه حیات به منابع زیر زمینی می شود.

این یعنی صرفه جویی، حفظ و استفاده بهینه از منابع خدادادی و جلوگیری از هدررفت آن.

مشارکت کشاورزان خیر در اجرای طرح های آبخیزداری...

بارش رحمت الهی نهال سخاوت و خیرخواهی را در دل بندگان شایسته اش کاشت و پای خیران را هم برای کمک به اجرای طرح های آبخیزداری باز کرد.

با مشارکت خیران 250 هزار مترمکعب روان آب در حوضه آبخیز چپقلی استان مرکزی ذخیره‌ سازی شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی می گوید: با کمک 3 میلیارد ریالی کشاورزان خیر روستای رباط میل شهرستان اراک یک بند خاکی در مسیر قنات این روستا احداث و آبگیری شد.

محمدی می افزاید: این آب بند با 45 هزار متر مکعب عملیات خاکی با 100 متر طول تاج احداث شده که از هدر رفت 50 لیتر بر ثانیه آب قنات در فصول غیر زراعی جلوگیری می کند و شرایط آبیاری و احیای حدود هزار هکتار باغات و زمین های کشاورزی این منطقه فراهم شده است.

ساماندهی 26 حوزه آبخیزداری استان مرکزی...

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی می گوید: پارسال 19 میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی برای ساماندهی 26 حوزه آبخیزداری و اجرای طرح های آبخیزداری در استان مرکزی اختصاص یافت که این موضوع سبب کنترل 20 درصد از روان آب ها شده است.

محمدی می افزاید: در قانون بودجه امسال 150 میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح های آبخیزداری در سراسر کشور اختصاص یافته که پیش بینی می شود سهم استان مرکزی از این میزان 400 میلیارد ریال باشد.

 روی دیگر بارش ها؛ سر ریز شدن سد الغدیر ساوه از بارش های امسال...

سد الغدیر ساوه امسال از بارش رحمت الهی سیراب و لبریز شد و اگر طرح های آبخیز داری به میزان مورد نیاز و کامل اجرا نشود سبب هدر رفت منابع طبیعی از جمله آب و خاک می شود.

آمره ای مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان مرکزی می گوید: خوشبختانه پس از 22 سال از آغاز بهره برداری از این سد با ظرفیت ذخیره حجم 277 میلیون متر مکعب، اکنون این سد در حال سریز است.

این یعنی وفور رحمت الهی که علاوه بر فراوانی نعمت موجب خوشحالی مردم به ویژه کشاورزان و باغ داران استان مرکزی شده است.

 ذخایر آبی بیشتر، افزایش انرژی بیشتر...

به گفته آقای بهجت مدیر امور آب شهرستان ساوه سد الغدیر سبب تغذیه آب زیرزمینی شده، چاه های آب را هم لبریز کرده و مهمتر اینکه سبب تولید انرژی برق در دو نیروگاه برق آبی این سد شده است.

آقای شاهرخ مدیر بهره برداری سد الغدیر ساوه هم می گوید: با شرایط کنونی ذخیره مطلوب آب در این سد به راحتی می توانیم از هر دو نیروگاه استفاده کرده و 15 مگاوات برق به شبکه تحویل دهیم.

حرف آخر...

در صورت اجرای کامل طرح های آبخیزداری و همزمان با آن احداث سد و بندهای خاکی، آب های حاصل از بارش های بهار و زمستان نه تنها تهدید محسوب نمی شود بلکه موجب توسعه و آبادانی در مناطق سیلابی می شود./