عوامل متعددی ازجمله کاهش میزان بارش طی سال های اخیر که عمدتاٌ ناشی از تغییرهای اقلیمی و افزایش دما و به تبع آن افزایش تبخیر شده است و همچنین تغییر در الگوی زمانی و مکانی بارش کشور، برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی که بعضاً موجب افزایش تغذیه رودخانه ها می شود، دخل و تصرف در حوضه های آبریز کشور توسط عوامل انسانی و برداشت های بی رویه در سرشاخه ها می تواند از این عوامل باشند.
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای مرکزی،مدیر روابط عمومی این شرکت گفت:برداشت بی رویه آب از آب‌های زیرزمینی یکی از مسایل اساسی کشور در بخش آب به شمار می آید که در زمان حاضر مشکلات جدی را در کشور پدید آورده است. به همین دلیل هم در بسیاری از نواحی کشور سطح سفره های آب زیرزمینی افت کرده و با توجه به خشک سالی های اخیر، افزایش بهره برداری از آب های زیرزمینی تشدید شده و خسارت های غیر‌قابل جبرانی را بر منابع آبی زیرزمینی کشور وارد آورده است.
مهندس بهاری ادامه داد:پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی، خشک شدن تدریجی چاه ها از سمت حاشیه دشت ها، نشست تدریجی خاک، وقوع فروچاله ها و تغییر کیفیت آب از مهم ترین اثرات سوء اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی است.
وی خاطرنشان کرد: هر روز مسوولان به راهکارهای مقابله با این بحران شامل بهینه سازی مصرف، افزایش بهره وری و اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار و قطره ای، اجرای کانال های آبیاری و زهکشی، تهیه برنامه کشت با رعایت حفط تولیدات و درآمد کشاورز،کاهش کشت محصولات پر آب طلب برسد و در تولید و کشت محصولات عمده پر آب طلب از قبیل سیب زمینی و پیاز و هندوانه و... تجدید نظر شود و افزایش تولید و کشت های کم آب بر از قبیل گیاهان دارویی و سایر محصولات تاکید می کنند.
مهندس بهاری افزود:این در حالی است که سال گذشته بیش از 391 هزار تن سیب زمینی به کشورهای مختلف صادر شده که برای تولید این میزان محصول بیش از 330 میلیارد لیتر آب مصرف شده است.
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای مرکزی بیان کرد: طی 12 ماهه سال گذشته 391 هزار و 800 تن سیب زمینی به ارزش 148 میلیون دلار به 15 کشور همچون پاکستان،گرجستان،آذربایجان،ارمنستان،افغانستان،امارات متحده عربی،تاجیکستان،ترکمنستان،ترکیه،عراق،عمان،روسیه،قزاقستان،قطر و کویت صادر شده که با افزایش 2.5 برابری نسبت به سال 1392 رکوردی جدید به شمار می رود و این محصول آب بر را در صدر رشد صادرات محصولات کشاورزی قرار داده است.
مهندس بهاری خاطر نشان کرد:ارزش هر کیلوگرم سیب زمینی صادراتی ایرانی به صورت میانگین 0.4 دلار برآورد شده است؛یعنی اگر 2.5 کیلوگرم سیب زمینی را با هزینه های آب،کشت،تولید،برداشت،کارگر،بسته بندی،و حمل ترانزیتی صادر کنیم تنها یک دلار برای کشور ارز آوری دارد.
وی با بیان اینکه رفتار مصرفی آب ما باید تغییر کند و با شرایط تطبیق پیدا کند، اظهار داشت: یکی از کارهایی که باید در این زمینه انجام داد، فرهنگ‌سازی و توجه به مسایل فرهنگی است .مدیریت بخش آب کشور در مقطع کنونی بر ضرورت فرهنگ سازی و ارتقای آگاهی های عمومی در حفاظت و حراست از منابع آب کشور تاکید دارد. کار فرهنگی از جمله اقداماتی است که آینده آب کشور را در جلوگیری از اسراف در مصرف آن بیمه خواهد کرد و این مهم جز با کمک و مشارکت بهره برداران از منابع محدود آب میسر نمی شود.
